مسیر شغلی

مسیر زندگی آدم‌ها پر از پستی و بلندی و جاده‌های پیچ در پیچه. هر آدمی تو یک مسیری از زندگی در حال حرکته. انتخاب مسیر درست و یا برگشتن از مسیر اشتباه می‌تونه سرنوشت آدم‌ها رو عوض کنه. توی مسیر زندگی خیلی موقعیت‌های دیگه هم پیش میاد که هرکدومشون یک مسیر تازه میشن و یک انتخاب جدید. مسیر شغلی یکی از اون مسیرهاست که مثل مسیر زندگی یک خط صاف و ممتد نیست و چیزی فراتر از یک مسیر ساده‌ست. مسیر شغلی نشون‌دهنده‌ی زندگی حرفه‌ای شماست. گاهی وقت‌ها تو این مسیر شکست می‌خورین، گاهی وقت‌ها ممکنه تا نیمه‌های یک مسیر رفته باشین و بعد متوجه بشین شغلی که انتخاب کردین چیزی نبوده که آرزوش رو داشتین. این‌بار می‌خوایم براتون از مسیر شغلی و اهمیتش براتون حرف بزنیم. پس شش دانگ حواستون رو بدین به ما!

مسیر شغلی چیه؟

کار راهه شغلی یا مسیر شغلی دنباله یا مجموعه‌ای از موقعیت‌های شغلیه که منجر به اهداف کوتاه مدت و بلند مدت حرفه ای شما میشه. در اصل، مسیر شغلی مسیریه که برای رسیدن به اهداف شغلی خودتون طی می‌کنین. همیشه اینطور نیست که هر شغلی تو مسیر خودش از یک الگوی خطی پیروی کنه و به تدریج بهتر از قبل بشه. بعضی وقت‌ها درست قبل از رسیدن به مقصد یک پیچ و تاب سر راهتون قرار می‌گیره و یک‌وقت‌هایی هم با یک فراز سخت و نفس‌گیر مواجه میشین. حتی باید خودتون رو برای حرکت رو به عقب (بازگشت شغلی) هم آماده کنین چون یک امر کاملا معمول و طبیعیه. گاهی اوقات هم اهداف حرفه‌ای شماست که تغییر می‌کنه، یا مثلا مسئولیت‌های خانوادگی در اولویت قرار می‌گیرن. همه‌ی این احتمالات باعث میشن که مسیر شغلی شما با چالش‌های مختلفی دست و پنجه نرم کنه.

انواع مسیر شغلی؛ بی‌نهایت انتخاب برای بی‌نهایت مسیر!

انواع بی‌شماری از مسیرهای شغلی برای دنبال کردن یا در نظر گرفتن وجود داره. هرکسی اهداف شغلی و نردبان شغلی خودش رو داره. (البته این نردبان با سامانه منابع انسانی ابری نردبان ما فرق داره! 😀) پس قطعا با وجود انواع مسیر شغلی نامحدود، بی‌نهایت راه رسیدن به این مسیرها موجوده.

البته که دست ما خیلی بسته‌ست و نمی‌تونیم یک فهرست بلندبالا رو اینجا براتون بگنجونیم، اما براتون چند نمونه مسیر شغلی رایج رو مثال زدیم.

• مسیر شغلی فناوری اطلاعات – رشته علوم کامپیوتر ← کارآموز توسعه‌دهنده وب ← توسعه دهنده‌وب مبتدی ← مهندس نرم‌افزار ← مدیر فناوری اطلاعات ← رئیس بخش فناوری اطلاعات
• بازاریابی – متخصص رسانه‌های اجتماعی ← همکار بازاریابی محتوایی ← لیدر بازاریابی ← رئیس بخش بازاریابی ← مدیر ارشد بازاریابی (CMO)
• خرده فروشی – همکار خرده فروشی ← صندوقدار ←سرپرست تیم کالاهای مصرفی← دستیار مدیر فروشگاه ← مدیر فروشگاه ← مدیر منطقه
• حسابداری – رشته مالی ← حسابدار مبتدی ← حسابدار ارشد ← کنترل‌کننده مالی شرکت ← مدیر ارشد مالی (CFO)
• فیزیوتراپی – رشته زیست شناسی و فیزیولوژی ← دکترای فیزیوتراپی ← رزیدنت PT ← فیزیوتراپ ← فیزیوتراپ خصوصی
• مهندسی – دانشجوی مهندسی ← مهندس اول ← مهندس دوم ← مهندس ارشد ← مدیر مهندسی
• آموزش – مدرک لیسانس آموزش کودکان ← دستیار آموزشی ← معلم ← دستیار مدیر ← مدیر
• رسانه – کارآموز تحریریه ← دستیار تحریریه ← دستیار ویراستار ← ویراستار وابسته← مدیر ویراستار ← سردبیر

با انتخاب مسیر شغلی درست، به سمت ایده‌آل ذهنیت حرکت کن!

حالا که تعریف مسیر شغلی رو می‌دونین و نمونه‌هایی از انواع مسیر شغلی رو هم دیدین، ممکنه از خودتون بپرسین که:

«کدوم مسیر شغلی برای من مناسب‌تره؟»

چیزی که برای نحوه انتخاب مسیر شغلی باید همیشه به خاطر بسپرین اینه که مسیرهای شغلی همیشه ثابت نیستن. شکست‌ها یا رویدادهای پیش‌بینی‌نشده‌ای وجود دارن که از شما می‌خوان مسیرهای انحرافی رو برین، به عقب برگردین، یا اگه خوش‌شانس باشین به جلو بپرین.

به‌جای برنامه‌ ریزی مسیر شغلی و اهداف حرفه‌ای انعطاف‌ناپذیر خودتون از چندسال قبل، ایده‌ای در مورد نقطه‌ای که می‌خواین بهش برسین خلق کنین که قابل تفسیر و تغییر باشه. و مهمتر از اون، این آگاهی رو داشته باشین که مسیرهای زیادی برای رسیدن به اون وجود داره حالا هرجا که می‌خواد باشه.

همچنین به طور مستمر به یادگیری ادامه بدین. چشم‌انداز بازار کار و مهارت‌های مورد نیاز برای موفقیت در جایگاه و اهداف شغلی‌ای که شما توش قرار دارین سریعتر از همیشه در حال تغییرن. انگار همین دیروز بود که از خواب بیدار شدیم و متوجه تیک تاک و کلاب‌هاوس، دو پلتفرم اجتماعی جدید شدیم و حالا محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی روی کره زمین شدن!

در پروسه انتخاب مسیر شغلی شخصی از شبکه سازی غافل نشین. یکی از الزامات موفقیت در مسیر شغلی، برقراری ارتباط و پرورش روابط حرفه‌ایه. این ارتباطات نه تنها سرگرم کننده‌ان و شما رو از استرس کاری روزمره دور می‌کنن، بلکه یکی از اون‌ها ممکنه همون آدمی باشه که به شما کمک می‌کنه تا به شغل رویایی خودتون برسین!

اصول طراحی مسیر شغلی رو یاد بگیر

حالا که متوجه اهمیت انتخاب مسیر شغلی شدین، اینجا براتون از توسعه مسیر شغلی گفتیم و اصول طراحی مسیر شغلی رو مرحله به مرحله مثال زدیم:

۱. اهداف شغلی خودتون رو مشخص کنین.

قبل از انتخاب شغل، با پرسیدن و پاسخ دادن به سوالاتی که این پایین براتون مطرح کردیم، به خودتون فکر کنین. از خودتون بپرسین:

• من از حرفه‌ام چی می‌خوام؟
• ارزش‌های اصلی من چیا هستن؟
• از چه فعالیت‌هایی بیشتر لذت می‌برم؟
• علایق من چیا هستن؟
• نقاط قوت و استعدادهای من چیا هستن؟
• آیا می‌خوام تو مهارت‌های فنی خاصی تخصص داشته باشم یا نقش‌های مدیریتی رو بیشتر می‌پسندم؟

هنگامی که به سؤالاتی مانند این‌ها و هر سؤال دیگه‌ای که براتون مهمه پاسخ بدین، می‌تونین بهتر در طراحی مسیر شغلی بالقوه خودتون عمل کنین. همچنین با رشد شخصی و حرفه ای خودتون تو هر دوره از زندگی، اهداف شغلیتون رو مجدداً مرور کنین تا مطمئن بشین که اهداف شما قابل دستیابی و همسو با علایق شما هستن.

 

۲. یک برنامه ۵ و ۱۰ ساله ایجاد کنین.

وقتی گزینه‌های خودتون رو محدود کردین، به ایجاد نقاط عطف برای حرفه‌تون فکر کنین. در مورد افرادی که در حوزه کاری شما ۵ یا ۱۰ سال از شروع کارشون می‌گذره تحقیق کنین و عناوین شغلی‌شون رو یادداشت کنین. تصمیم بگیرین که چه عنوان یا پیشرفت‌هایی رو می‌خواین در آینده داشته باشین. بعد ببینین که برای رسیدن به اون اهداف چه کارهایی می‌تونین انجام بدین. ممکنه لازم باشه برنامه‌های آموزشی خاصی رو دنبال کنین، به دنبال مسئولیت‌های خاص باشن  یا پیش نیازهای یک موقعیت شغلی رو فراهم کنین.

۳. تیپ شخصیتی خودتون رو کشف کنین.

تیپ شخصیتی مجموعه‌ای از ویژگی‌های شخصیتیه. روش‌های مختلفی برای کشف تیپ شخصیتی شما وجود داره که بسیاری از اون‌ها بر نحوه عملکرد شما در موقعیت‌های مختلف تمرکز دارن. تیپ‌های شخصیتی مختلف ممکنه به طور طبیعی علایق و نقاط قوت متفاوتی داشته باشن.

آزمون‌های مختلف، انتخاب‌های شغلی رایج برای هر تیپ شخصیتی رو فهرست می‌کنن. اگر در آزمون‌های مختلفی شرکت کنین و براتون یک یا دو شغل در چندین آزمون در نظر گرفته بشه، اون شغل‌ها ارزش تحقیق رو دارن.

۴. تجربه قبلی خودتون رو مرور کنین.

رضایت شغلی شما در نقش‌های قبلی نیز می‌تونه به انتخاب شغل شما کمک کنه. روندهای طی شده در موقعیت‌های شغلی قبل رو شناسایی کنین، مثل: تمرکز بر یک مهارت فنی خاص. همچنین، سوابق شغلیتون رو مرور کنین تا مهارت‌هایی که کسب کردین رو شناسایی کنین. همچنین شاخص‌ های ایجاد انگیزه در کارکنان در محیط شغلی قبلیتون رو مرور کنید و با شرایط محیطی دیگر مشاغل مقایسه کنید.

۵. شرایط شغلی رو با تحصیلات خودتون مقایسه کنین.

بسیاری از مشاغل، دارای شرایط تحصیلی خاصی برای جذب و استخدام نیروی انسانی هستن، مانند اخذ دیپلم دبیرستان، داشتن مدرک لیسانس یا مدرک کارشناسی ارشد. برخی از موقعیت‌های شغلی هم از داوطلبان داشتن مدرک در یک رشته خاص مرتبط با اون حوزه شغلی رو می‌خوان. الزامات تحصیلی برای مشاغل مورد علاقه خودتون رو مرور کنین و برای مشاغلی درخواست بدین که سطح تحصیلات فعلی شما رو می‌پذیرن.

۶. مجموعه مهارت‌های فعلی خودتون رو ارزیابی کنین.

فهرستی از مهارت‌ها، گواهینامه‌ها و زمینه‌های تخصصی فعلی خودتون تهیه کنید. همچنین می‌تونین از همکارانتون بخواین در مورد مهارت‌های فنی، بین فردی و نحوه مدیریت ارتباطتون با دیگران نظر بدن. این ارزیابی می‌تونه به شما کمک کنه تا مشاغلی رو پیدا کنین که با روحیات شما مطابقت داره.

۷. به علایقتون توجه کنین.

بسته به شخصیتتون، ممکنه علایقی داشته باشین که با مشاغل مختلف سازگاره. سرگرمی‌ها، تجربیات و کارهای داوطلبانه‌ای رو که در گذشته انجام دادین برای شناسایی فعالیت‌های مورد علاقه‌تون بررسی کنید. درسته که این اطلاعات خارج از زمینه حرفه‌ای به حساب میاد، اما این لیست می‌تونه به شما کمک کنه که مسیر شغلی و دایره‌ی انتخاب‌هاتون رو محدود کنین. به عنوان مثال، اگر از پازل‌های منطقی لذت می‌برین، ممکنه که از کار کردن در حوزه‌ی امنیت سایبری لذت ببرین.

۸. ارزش‌های اصلی خودتون رو شناسایی کنین.

شناسایی ارزش‌های اصلی‌تون می‌تونه به شما کمک کنه روی شغلی تمرکز کنین که اون رو برآورده می‌کنه. همچنین می‌تونه به شما کمک کنه زمینه‌ها یا مناطق امنی که از اون لذت می‌برین رو پیدا کنین. فهرستی از ارزش‌هایی که فکر می‌کنین برای یک شرکت یا کارکنان اون مهم هستن رو در نظر بگیرین. این لیست توی پیدا کردن شرکت ها و شغلی که این ارزش‌ها رو به اشتراک می‌ذاره، بهتون کمک می‌کنه.

۹. نیازهای مالی خودتون رو در نظر بگیرین.

مسیرهای شغلی مختلف می‌تونن درآمدهای متنوعی داشته باشن. این داده‌ها می‌تونن شروع خوبی برای تعیین میزان درآمد شما در ابتدای مسیر باشن و همچنین پتانسیل افزایش درآمد بعد از کسب مقدار مشخصی زمان و تجربه رو بهتون نشون می‌دن. البته اینطور نیست که حقوق بالا نشون‌دهنده‌ی یک شغل جذاب و رضایت بخش باشه، این یک فاکتور مهمه که باید هنگام طراحی مسیر شغلی  در نظر بگیرید.

 

لُبِّ کلام!

برای رسیدن به یک شغل مناسب که به روحیات و علایقت بخوره، باید فاکتورهایی که ازش حرف زدیم رو رعایت کنی. گام به گام پیش بری و ارزش‌های خودت رو شناسایی کنی. مسیر شغلی در مدیریت منابع انسانی فرایند در حال رشدیه که از طریق اون فرد:

۱- اطلاعات مرتبط با محیط شغلیش رو جمع آوری می‌کنه.

۲- تصویر روشنی از استعدادها، علایق، ارزش‌ها ، سبک زندگی و همیچنین از شغل و سازمان مطلوبش خلق می‌کنه.

۳- اهداف واقعی کار راهه شغلی رو بر اساس اطلاعات موجود مشخص می‌کنه.

۴- استراتژی خاصی رو برای دستیابی به این اهداف طراحی و اجرا می‌کنه.

۵- بازخورد لازم رو برای اثربخشی استراتژی و اهداف بدست میاره و مهارت‌های مورد نیاز برای رسیدن به مسیر شغلی انتخابی رو کسب می‌کنه.

پس این نکته رو همیشه یادت باشه که توی مسیر انتخاب کار راهه شغلی، دائما در حال رشد و یادگیری و پیشرفتی. شغل موردعلاقه‌ت چند قدم بیشتر باهات فاصله نداره …

 

References:

https://www.goodwall.io/blog/career-path/